Yaşam Tarzı

Demans için risk faktörleri

Demans için risk faktörleri

Demans, beyindeki sinir hücrelerinin diğer beyin hücreleriyle bağlantılarını kesilmesiyle ortaya çıkar. Takibinde hafıza, düşünme ve davranış bozuklukları ve nihayetinde günlük görevleri yerine getirme yeteneği yok olur. Bilim insanları demansa neyin neden olduğu konusunda bir fikir birliğine varmış olmasa da Demans riskini arttıran bazı koşullar olduğunu söylüyor. İşte Demans için risk faktörleri!

Şimdi detaylar!

Demansın en yaygın nedeni, tüm vakaların yarısından sorumlu olan Alzheimer’dır. Daha ileri gitmeden önce, Alzheimer hastalığı ve demans arasındaki bazı yaygın kafa karışıklığını giderelim. Demans, kişinin günlük işleyişini etkileyecek kadar şiddetli olan hafıza, dikkat, dil ve problem çözme gibi bilişsel yeteneklerdeki düşüşleri tanımlayan bir şemsiye terimdir. Alzheimer ise Parkinson hastalığı da dahil olmak üzere bu şemsiye altında yer alan ve demansa neden olan bir hastalık ismidir.  Alzheimer hastalığından sonra vasküler demans, tüm vakaların yaklaşık yüzde 10’unu oluşturan demansın en sık nedenidir. Vasküler demans ise, beyin hücrelerinin ihtiyaç duydukları oksijen ve besinleri almasını engelleyen beyne giden kan akışının bozulmasından kaynaklanır. Bununla birlikte araştırmacılar, tüm demansların genetik bir bağlantıya sahip olduğuna, ancak gen mutasyonunun neden olduğu nadir demanslar dışında, çevre ve yaşam tarzının da önemli bir rol oynadığına inanıyor. Örnekle 2017’de yayınlanan bu meta analiz sonucuna göre düşük gelirli ailede doğmak demans riskini arttırıyor.

Demans için risk faktörleri

Bu içerik Stanford Health’te yayınlanan bir makale örnek alınarak oluşturuldu. Orijinaline buradan ulaşabilirsiniz.

  • Yaş: alzheimer hastalığı, vasküler demans ve diğer birçok bunama riski, ilerleyen yaşla birlikte önemli ölçüde artar. WHO seksen yaşından sonra her iki kişiden birinde Demans görüldüğünü söylüyor.
  • Genetik: araştırmacılar Alzheimer hastalığına yakalanma riskini artıran bir dizi gen keşfettiler. Ailesinde Alzheimer hastalığı öyküsü olan kişilerin genellikle hastalığa yakalanma riskinin yüksek olduğu düşünülse de, akrabalarında Alzheimer hastalığı olan birçok kişide bu hastalık hiç görülmez ve ailesinde hastalık öyküsü olmayanların çoğu bu hastalığa yakalanır.
  • Sigara ve alkol kullanımı: son zamanlarda yapılan birkaç çalışma, sigara içmenin zihinsel gerileme ve bunama riskini önemli ölçüde artırdığını bulmuştur. Sigara içen kişilerde, artan bunama riskinin altında yatan muhtemel neden damar tıkanıklılığı sonucu beyne yeterli gıda ve oksijenin ulaşmamasıdır. Araştırmalar ayrıca yüksek miktarda alkol içmenin demans riskini artırdığını söylüyor. Bununla birlikte, diğer araştırmalar, orta derecede içki içen kişilerin, çok içenlere veya tamamen içmeyenlere göre demans riskinin daha düşük olduğunu ileri sürdü.
  • Damar sertliği: arterlar arasında biriken plak oluşumu, vasküler demans için önemli bir risk faktörüdür, çünkü beyne kan verilmesini engeller ve felce yol açar. 
  • Kolesterol: kolesterolün “kötü” formu olarak adlandırılan yüksek seviyelerde düşük yoğunluklu lipoprotein (LDL), bir kişinin vasküler demans geliştirme riskini önemli ölçüde artırıyor gibi görünmektedir. Bazı araştırmalar ayrıca yüksek kolesterolü Alzheimer hastalığı riskinin artmasıyla ilişkilendirmiştir.
  • Diyabet: diyabet, hem Alzheimer hastalığı hem de vasküler demans için bir risk faktörüdür. Aynı zamanda, her ikisi de vasküler demansa katkıda bulunan ateroskleroz ve felç için bilinen bir risk faktörüdür.

Demans için diğer risk faktörleri

Psikolojik ve deneyimsel faktörler de demans için tehlikelidir. Örneğin, kendinizi sosyal olarak izole etme eğilimindeyseniz veya bilişsel olarak uyarıcı faaliyetlere düzenli olarak katılmıyorsanız, Demans geliştirme riskiniz yüksektir.

Orta yaşta, Down sendromlu çoğu insan Alzheimer hastalığının plaklarına ve yumaklarına sahiptir. Birçoğu demans geliştirir.

Şiiddetli bir beyin hasarı geçirdiyseniz, bunama için daha yüksek risk altındasınız.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir