Ruh sağlığı uzmanları narsisizmin her zaman aynı biçimde görünmediğini, sosyal medyada ‘selfie bombardımanı yapan o kişinin’ yalnızca bunu yaptığı için narsist olmadığını, övülmek için ölüp bitmenin daima narsisizmi işaret etmediğini söylüyor. Görünüşe göre narsisizm diye atfettiğimiz çoğu davranış yalnızca narsisistik eğilimi ifade ediyor ve işin tuhaf yani hepimiz bu eğilimleri gösteriyoruz. Psychology Today ‘ kişi, tam teşekküllü bir narsisistik kişilik bozukluğu geliştirmeden de narsistik eğilimler gösterebilir’ diyor. Narsistik eğilimler sizi daima narsisizme götürmez ancak eğer narsisizim için uygun koşullar – sağlıklı bir sosyal çevrede yetiştiyseniz, bir travma yaşamadıysanız, genetiğinizde buna müsaitse narsistlik eğilimlere sahip olsanız dahi bir narsist olmayacaksınız. Narsistik eğilimlere sahip olup olmadığınızı merak ediyorsanız işte bazı uyarı işaretleri!
Ben narsist miyim?
Yok ya! Gerçek şu ki diğer çoğu kişilik bozukluklarında olduğu gibi narsisizm doğasında da inkar vardır. Şimdi söyleyeceklerimin bilimsel dayanağı var: bir narsisti narsist olduğuna ikna etmek neredeyse imkansız. Çünkü narsistler, sadece en iyiyi hak ettiklerini düşündükleri veya empati kurmak istemedikleri için narsist değildir . Aynada gördükleri gerçeği reddettikleri için narsisttirler. Yani bir narsist olup olmadığınız hakkında endişelenmek, iyiye işaret!
Menfaatkar
Bencillik mükemmel bir şey değil ve kendimizi başkalarının altına veya üstüne koymak kötüdür! Hepimizin bir şekilde yalnızca kendi menfaatimizi düşündüğümüz anları olması normal. Ancak bu pişmanlık olmadan gerçekleştiğinde ve tekrarlayan bir model oluşturduğunda, derhal bir kırmızı bayrak olmalıdır. Herhangi biriyle kurduğunuz etkileşime nasıl katkı sağlayacağınızı düşünmek yerine o etkileşimden ne alacağınızı tartıyorsanız ve bu diğer etkileşimleriniz için de geçerli ise nedeni narsistik eğiliminiz. Kendinize şu soruları sorun.
- Yakınlarınız dahi diğer insanları nasıl manipüle edeceğinizi biliyor musunuz?
- Onlardan istediğinizi elde etmenin, eylemlerinizin onları nasıl etkileyeceğinden daha önemli olduğuna inanıyor musunuz?
İstediğinizi elde etmek için birini kullanmak, ilişkilerinizin yalnızca ‘alma’ duygusu zeminine dayandırmak, herhangi bir ahlak pusulanızın olmaması narsist eğilimlerdir.
Ben ve benim eşsiz duygularım
Hepimiz benmerkezci doğar, başkalarını düşünmeye ise çok sonra‘ benliğimizin farkına’ vardığında başlarız. Aşırı derecede ben-merkezli bir odaklanma kişiler arası ilişkiler için zararlıdır. Müşterek bir dünyada her birimiz etkileşimde olduğumuz şeylere etkilerimizin sorumluğunu almalıyız. Nasıl hissettiğimiz her şeyden önemli hale geldiğinde ve bir ilişkinin diğer tüm yönlerinin yerini aldığında, değerlendirilmesi gereken bir uyarı işareti olabilir.
- Sizinle aynı fikirde olmayan, sizin gibi düşünmeyen kişiler karşısında aşağılanmış hissedip öfkeleniyor musunuz?
- Herhangi bir çatışmada, çatışma kurduğunuz kişiye hissettiğinizi anlamaya çalışmaktan öte incinen tarafın yalnızca kendiniz olduğunuz konusunda ısrarcı mısınız?
Benmerkezcilik, bir ilişkiden istediğinizi elde etmenin anahtarı haline geldiğinde ve diğer bakış açılarını sürekli olarak göz ardı ettiğinde, empati ortadan kalkacaktır.
Benim dediğimi yap, yaptığımı yapma
Sağlıklı ilişkiler, karşılıklı saygı ve güven temeli üzerine kuruludur. Saygı ve eşitlik ilişkideki kişiler için ortak payda olmadığında, ilişkide bir güç dengesizliği yaratır. Narsist eğilimleri olan birçok kişi ilişkilerinde çifte standart kullanır.
- Eylemlerinizin koşulsuz sorgulanmamasını düşünüyor musunuz?
- Biri size davranışlarınız hakkında ne hissettiğini söylediğinde rahatsız oluyor musunuz?
- Her olumsuz eyleminiz için geçerli bir nedeniniz olduğuna inanıyor musunuz?
İletişim iki yönlü bir yoldur ve sağlıklı iletişim başarılı ilişkilerin anahtarıdır. Fikirlerinizin ve düşüncelerinizin her zaman istediğiniz şekilde paylaşılması gerektiğini hissetmeye başladığınızda ve başkalarına maliyeti ne olursa olsun, sonunda ilişkileriniz bozulacaktır.
Narsist olmadan narsistik eğilimleri değiştirmek: gerek var mı?
Tinder Swinger’da çıktıkları erkek tarafından dolandırılan kadınların hikayesini duymuşsunuzdur. Hikaye basitçe Tinder’da kendisini zengin bir erkek olarak tanıtan birinin kadınları adım adım nasıl tuzağa düştüklerini içeriyor. Buraya kadar sorun yok, her sabah başka bir dolandırıcı hikayesi duymaya alışkınız ancak bu hikayelerden çok beni endişelendiren izleyicilerin olaylara verdikleri tepki: Simon gibi olmak için ne yapmalıyım? Hikayenin kahramanı Simon Leniev görünüşe göre narsistik eğilimlere sahip bir psikopat. Dürüst olmak gerekirse online dating uygulamaları Simon gibi narsistlerle dolu. Tinder gibi yerler onların avlanma yeri bu nedenle belgeselin temel çözümü ele aldığını sanmıyorum – böyle bir kaygı ile yapılmış olmasa da.
Sorun şu ki sinema sektörü bir ilizyondur, gerçek ile bağlamı yoktur. Ne duyguları, ne tarihsel gerçekleri ne de insana dair herhangi bir şeyi sinemadan öğrenemezsiniz. Simon gibi sinematik pek çok hayran olunası patolojik karakter, bir bütünü yansıtmaz. Hapishanelerin narsist, sosyopat veya psikopatlarla dolu olduğu bilinen bir gerçek olmasına rağmen sinema sektörü bize yalnızca bir iki kişinin hikayesini sunar. Çünkü öyle olmasaydı ‘film’ olmazdı. Bu nedenle narsistik eğilimleriniz varsa bunu sonradan başınıza iş aşmaması için değiştirmeniz tatmin edici bir yaşam için gereklidir.
