Son yılların popüler sorusu bağırsaklarımız ikinci beynimiz olabilir mi? Aslında bu söylem çok da gerçek dışı değil. Çünkü global bir atasözü der ki ‘ne yersen osun’. Yani bağırsaklarındaki canlı mikroorganizmaları ne ile besliyorsan biz o şey oluyoruz. Bağışıklığını güçlendiren bazen ne yemek istediğine karar verip bazen de nasıl hissetmene karar veren sistem bu mikroorganizmalar ise, bu söylem her zaman geçerli olacak gibi görünüyor.
Probiyotik Nedir?
Probiyotikler, bağırsakta sağlıklı bir denge kurmaya yardımcı olan ve bir hastalıktan sonra bağırsak florasını yeniden dengeye getiren bakteri türleri veya maya gibi canlı mikroorganizmalardır. Probiyotikler ve prebiyotiklerin bağırsak “ekosistemini” sürdürmeye ve hatta iyileştirmeye yardımcı ajanlardır. Aynı zamanda kötü huylu mikroorganizmaların yerini alarak ve bazen onları taklit ederek, bağışıklık sistemini güçlendir. Sindirimi sistemini düzenler ve bağırsak bariyerini güçlendirir.
Prebiyotik Nedir?
Prebiyotikler genellikle probiyotikler ile karıştırılır ancak ikisinin görevi birbirinden farklıdır. Basitce probiyotikleri besleyen liflere prebiyotik diyebiliriz. Prebiyotikler çoğunlukla lif içeren bitkilerde ve bazı tahıl gruplarında bulunuyor. Onları sindiremiyoruz bu yüzden doğrudan bağırsaklara geçerek burda probiyotiklerin besin kaynağı oluyorlar. Bağırsak sağlığında probiyotikler kadar prebiyotikler de önemlidir.
Probiyotiklerin sağlığımız için önemi nedir?
Bağırsak ekosistemini bakteriler, virüsler, mantarlar bakteriler oluşturuyor. Aynı zamanda başta B grubu vitaminleri olmak üzere K vitamini gibi vitaminler bağırsaklarda üretiliyor.
Cochrane’nin 9000 kişi üzerinde yaptığı araştırmada antibiyotik kullanıma bağlı gelişen ishalde, probiyotik kullanımı sonrası ishal şikayetinde yüzde altmış azalma olduğu gözlemlenmiştir.
Yapılan başka bir çalışmada ise probiyotik kullanan annelerin çocuklarında ilk iki yaşına kadar egzama oluşumunun daha düşük olduğu gözlenmiştir.
Bağırsak florasının bozulmasına bağlı gelişen İnflamatuar Bağırsak Hastalığında da (İBH) probiyotik kullanılmasının hastalığın seyrini değiştirmesi beklenen bir durumdur.
Probiyotiklerin Kilo İle İlgisi
Yapılan araştırmalar obez kişilerin bağırsak florasının, obez olmayanlara göre farklı olduğunu göstermiştir. Ancak bu durum obez kişilerin beslenme alışkanlığıyla alakalı olabileceği için bozulmus bağırsak florasının kilo almada etkinliği kanıtlanmamıştır.
Probiyotiklerin Ruh Hali İle İlişkisi
Pek çok insan bağırsak bakterilerinin sağlık için önemli olduğu fikrine aşinadır. Ancak bağırsak florasının ruh halimizi de etkileyebileceği söylemi yalnızca son yıllarda öne atılmıştır. Bu söylem çoğunlukla makalemizin de konusu olan bağırsaklarımız ikinci beynimiz olabilir mi vurgusu üzerineydi ve haksız bir söylem de değildi. Vücudumuzda iki çeşit dolaşım sistemi bulunuyor. Büyük kan dolaşımı ve küçük kan dolaşımı. Küçük kan dolaşımı basitçe, mide-bağırsak ve beyin arasında gerçekleşir. Yani mide ve bağırsaklarımızdaki sinyaller, küçük kan dolaşımı ile beyne iletiliyor. Bu noktada bazı bakterilerin, doğrudan beynimiz etkilediği kanıtlanmıştır.
Sonuç
Bağırsak flora sağlığını etkileyen birçok etken vardır. Yoğun antibiyotik kullanımı, gıda zehirlenmeleri, bazı zararlı mantar türleri ve yanlış beslenmenin bağırsak florasına zarar verdiğini biliyoruz. Bozulmuş bağırsak florasının birçok hastalığa neden olduğuysa kanıtlanmış bir gerçek. Ancak milyarlarca probiyotik bakteri olduğu için hangi probiyotik türünün durumunuza iyi geleceğini bilmeden takviye almak zarar veriyor. Sağlıklı bir bağırsağı korumak , probiyotik bir takviye almaktan daha fazlasıdır. Probiyorik içeriği zengin gıdaları diyete dahil etmek, bizi bu riskten koruyacaktır. Her durumda olduğu gibi, probiyotik takviye almadan önce doktora danışmak doğru olacaktır.
