‘Havuz gözler için iyidir çünkü a vitamini içeriyor.’ Bu cümleyi hemen hemen herkes duymus veya söylemiştir. Ancak a vitamininin etkinliği bu cümleden çok daha fazlasını hak ediyor. Öyleyse a vitamini nedir ve etkileri nelerdir, bugün bu soruya yanıt bulalım.
A Vitamini Nedir?
A vitamini yağda çözünen vitaminlerden biridir. Bu da onu vücutta uzun süre dopalamamızı sağlıyor. Tüm vitaminler gibi A vitamini de vücutta üretilmiyor, yani onu besinlerden almak zorundayız. Besinlerden aldığımız A vitamini, karaciğerde depolanıyor. A vitamini cilt ve mukoza korunmasına katkı sağlar . Aynı zamanda renk farklılıklarını algılamamızı, karanlıkta daha iyi görmemizi sağlayan görsel pigmentlerimiz için önemli bir vitamindir.
A Vitamini Etkileri Nelerdir?
A vitamini, retinadaki rodopsin pigmentinin bir parçası olduğu için, retinada doğal olarak bulunan bir vitamindir. Açık veya koyu ton farklılıklarını algılamamıza katkı sağlar. Aynı zamanda üreme fonksiyonlarının tam çalışmasında etkilidir. Testosteron hormonu üretiminde, sperm hücrelerinin gelişiminde ve plasenta dokusununun gelişiminde etkilidir. Deri tabakasının gelişiminde ve cilt dokusunun onarılmasında etkili bir vitamindir. A vitamini cilt elastiğini korur ve güçlendirir. Cilt tabakasında bir A vitamini olan retinol vardır ve bu nedenle bir çok kozmetik ürün retinol içerir. Oksidatif Stresi engeller.
A Vitamini Eksikliği Belirtileri Nelerdir?
Eksikliği gelişmemiş toplumlarda yaygındır. A vitamini eksikliğindeki risk grupları, erken doğum (prematüre) bebekler, hamile ve emziren anneler, enfeksiyona duyarlı çocuklar ile 65 yaş üstü kişilerdir. A vitamini eksikliğini belirtileri:
- Kırmızı göz hastalığı (Konjonktivit)
- Gece körlüğü
- Vücutta beyaz lekeler
- Kornea ülserleri
- Sperm hücre bozukluğu, azlığı
- Büyüme kusurları
A Vitamini Nelerde Var?
A vitamini yalnızca, karaciger, süt, tereyağ, yumurta gibi hayvansal gıdalarda vardır. Havuç ve turuncu renkli diğer sebzeler (kayısı, kabak, şeftali, portakal), bir a vitamini türevi olan beta karoten kaynağıdır. Beta karotenler vücutta a vitaminine dönüşür. Günümüzde marketlerde satılan karaciğerler, ilaç ve steroid verilen hayvanlara ait olduğu için yarardan çok zararlıdır. Bu nedenle A vitaminini mera hayvanlarının karaciğerlerinden, diğer hayvansal gıdalardan ve bitkilerden almak faydalı olacaktır.
A Vitamini Takviyesi Almalı Mıyım?
‘Bir kişi bir kutup ayısının ciğerini yerse a vitamini zehirlenmesinden ölürmüş’ bu efsaneyi hatırladınız mı, aslında doğru. A vitamini karaciğerde depolanır ve fazlası bizi zehirler. Kusma ve ishal en yaygın a vitamini zehirlenmesi belirtisidir. Yazının başında da belirttiğim gibi, a vitamini yaygın bir eksiklik değildir. Sağlıklı beslenmek için hiç vaktiniz yoksa veya yukarıda bahsedilen eksiklikleri yaşıyorsanız, basit bir kan testi ile eksikliğini teşhis ederek kullanmak faydalı olacaktır.
