Düşük testosteron (erkek hipogonadizmi), testislerin yeterince testosteron hormonu üretmediği bir durumdur. Normal testosteron seviyelerini tanımlamak zordur çünkü ‘normal’ aralıklar birçok değişkene göre değişiyor. Testosteron seviyesini dengede tutmanın birkaç basit adımı var ancak buna geçmeden önce bu hormonun öncelikle yaşa bağlı olarak devamlı düşüş gösterdiğini belirtmekte fayda var. İşte testosteron eksikliği nedenleri!
Testosterona: nedir
Testosteron, birçok hayvanla birlikte hem erkeklerde hem de kadınlarda bulunan doğal olarak üretilen androjen bir hormondur. Erkekler kadınlardan çok daha yüksek bir testosteron yüzdesine sahipken, hormon her iki cinsiyet için de vücut fonksiyonlarının dengede çalışmasına yardımcı olur. Bu Hormon, cinsel dürtü ve kas kütlesini besler, sperm oluşumuna destek sağlar. Aynı zamanda ruh halini düzenler ve kemik sağlığını etkiler.
Testosteron eksikliği nedenleri
Belirtmekte fayda var, testosteron seviyeleri hakkında konuşurken, doğrudan ergenlik, cinsel dürtü ve ruh hali ile bağlantılı olduğu için onu öncelikle erkeklerle ilişkilendiriyoruz. Buna rağmen testosteron hormonundaki dalgalanmalar kadın sağlığını da etkiliyor. Örnekle kadınlarda aşırı kıllanma ile belirti gösteren polikistik over sendromu, testosteron hormonundaki dalgalanmadan kaynaklanıyor.
Erkeklerde ise durum biraz daha farklı. Esas olarak bir erkek yaşlandıkça, vücudundaki testosteron miktarı yavaş yavaş düşer. Bu doğal düşüş 35 yaşından sonra başlar ve yaşamı boyunca devam eder.
Testosteron eksikliği nedenleri genel olarak şu şekildedir.
Yaş
Toplam testosteron oranı 35 yaşından sonra yılda %1 oranında azalır ve bu değer normal olarak tanımlanır. Yaşla birlikte azalan testosteron hormonunu dengelemek için, kas artışını sağlamakta fayda var.
Yoğun egzersiz
Testosteron hormonu yarım saatlik bir egzersiz sonrası en yüksek seviyeye ulaşır. Daha da önemlisi düzenli egzersiz kas gelişimini destekleyerek kas hormonu testosteronu arttırır. Yoğun egzersiz ise tam tersini yapar. İyileşme süresi verilmemiş kaslar, testosteron üretmez.
Beslenme
Alkol, karbonhidrat ağırlıklı beslenmek ve yüksek kan şekeri testosteron seviyesini olumsuz etkiler. Kilo almak yağ hormonu östrojeni arttırır ve normal testosteron seviyelerini bozar. Bu çalışma elli ve elli yaş üzeri obez erkeklerin, yağ kütlelerindeki azalmanın doğrudan testosteron seviyelerini arttırdığını göstermiştir.
Yaşam tarzı ve çevresel faktörler
İyi uyku, fiziksel aktivite ve kilo yönetimi, sağlıklı testosteron seviyelerini sinerjik olarak destekler. Bununla birlikte kullandığınız ürünlerden yaşadığınız çevreye kadar hormonlarınızı olumsuz etkileyebilecek çok sayıda kirletici var. Bilim insanları, plastik üretiminde kullanılan BPA’nın testosteron üretimine müdahale eden endişe verici kimyasallar olarak tanımlıyor.
Diğer nedenler
- Prostat tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar ve steroidler
- Kemoterapi
- Kallman sendromu
- Klinefelter sendromu
- Hipofiz bezinin işlev bozukluğu veya tümörleri
Testosteron düşüklüğü belirtileri
Testosteron eksikliği nedenleri farklı olsa da belirtileri tüm erkeklerde aynıdır. Bu belirtiler:
- Cinsel işlev bozukluğu, azalmış libido
- Ereksiyon bozuklukları
- Büyüyen memeler
- Vücut kıllarının dökülmesi
- Kemiklerin incelmesi (osteoporoz)
- Kilo almak, kasların incelmesi
- Ruh halinde bozulmalar
Düşük testosteron nasıl önlenir?
Genetik koşullardan, testis veya hipofiz bezindeki hasardan kaynaklanan düşük testosteronu önlemenin bilinen bir yolu yoktur. İyi beslenme, egzersiz, kilo yönetimi içeren ve aşırı alkol ve uyuşturucu kullanımından kaçınan sağlıklı bir yaşam tarzı, testosteron düzeylerini normal tutmaya yardımcı olacaktır.
