Munchausen Sendromu ( Munchausen By Proxy ), fiziksel ve zihinsel semptomların ve sakatlıkların simüle (taklit) edildiği veya üretildiği bir akıl hastalığıdır. Sendromda kişinin hastaymış gibi davranarak veya kasten hastalık belirtileri üreterek dikkat çekme ve sempati kazanma çabası söz konusudur.
Belirtiler
Munchausen sendromu olan kişiler, aşağıdakiler de dahil olmak üzere bir dizi farklı şekilde davranışlar sergiler:
- Psikolojik semptomları varmış gibi davranmak. Örneğin, sesler duyduğunu iddia etmek veya gerçekte orada olmayan şeyleri gördüğünü iddia etmek.
- Fiziksel semptomları varmış gibi davranmak – örneğin göğüs ağrısı veya mide ağrısı olduğunu iddia etmek.
- Aktif olarak hastalanmaya çalışmak – örneğin bir yaraya kiri sürterek kasten enfekte etmek gibi
Munchausen Sendromu ( Munchausen By Proxy ) aynı zaman da bir başkasına dayatılan yapay bozukluk olarak da tanımlanır. Bakmakta olduğu kişinin (bir çocuk, engelli veya yaşlı bir kişi) fiziksel veya zihinsel bir hastalığı yoksa dahi ilaç vererek onu hasta eder. Bakmakla yükümlü olduğu kişiyi manipüle ederek onda sahte semptomlar yaratır. Bir kişinin vekaleten Munchausen sendromuna sahip olabileceğine dair ipuçları şunlardır:
- Bir çocuğun tekrarlayan veya olağandışı bir hastalığı vardır ve hiçbir sebep bulunamaz.
- Çocuk, yardımcı olması gereken tedavilerle bile iyileşmiyor. Semptomlar yalnızca bakıcı( örneğin anne) çocukla birlikteyken veya yakın zamanda onunla birlikte olduğunda ortaya çıkar. Ancak, bakıcı orada olmadığında veya yakından izlendiğinde semptomlar iyileşir veya kaybolur.
- Bakıcı sık sık doktor veya hastane değiştirir.
- Bakıcı, bakmakla yükümlü olduğu kişinin semptomları hakkında yalan söyler.
Bu bozukluğu olan anneler, tıbbi semptomlar oluşturmak için çocuklarına zarar verir. Onları zehirlemek, boğmak veya aç bırakmak gibi davranışlar sergiler. Yüzde 7 ile 10 arasında bir ölüm oranı bu sendromu en ölümcül istismar biçimi haline getiriyor.
Munchausen Sendromu ( Munchausen By Proxy ): Nedenleri
Munchausen Sendromunun nedeni bilinmemektedir. Bu bozukluğu geliştirmek için risk faktörleri arasında çocukluk çağı travması, depresyon , kişilik bozuklukları ve hastaneye yatış gerektiren sık hastalık öyküsünün sendromun gelişimi ile ilişkili faktörler olabileceğini düşündürmektedir.
Bazı uzmanlar bunun cinsel ve saldırgan dürtülere karşı bir savunma mekanizması olduğunu öne sürüyor. Bazıları ise bunun bir tür kendini cezalandırma sistemi olduğunu. Kesin bir neden belirlemek zordur. Munchausen sendromlu kişiler durumları hakkında açık ve dürüst değildirler ve bu durum üzerinde araştırma yapmak neredeyse imkansızdır. Buna rağmen bu sendroma sahip tüm kişiler tipik olarak kişilik bozukluğuna sahiptir.
Munchausen sendromunun teşhisi
Teşhis zordur, çünkü önce bir dizi fiziksel ve zihinsel hastalık ekarte edilmelidir. Munchausen sendromlu kişiler, herhangi bir doktorun şüphelenmemesi sıklıkla farklı doktor ve hastanelerden yardım alma eğilimindedir. Sağlık uzmanı kişinin sendroma sahip olduğundan şüpheleniyorsa, kendisinin veya bakmakla yükümlü olduğu kişinin tüm sağlık verilerine bakmak isteyecektir. Munchausen sendromuna sahip kişinin sağlık verileri şu şekildedir:
- Kişinin semptomları, test sonuçlarıyla karşılaştırıldığında bir anlam ifade etmiyor.
- Kişi, ameliyat veya yatarak tedavi gibi tıbbi prosedürlere girmek için alışılmadık derecede isteklidir.
- Kişi tedavilere öngörülen yanıtı vermiyor.
- Hastanın hayatındaki diğer insanlar semptomları doğrulamaz.
Munchausen By Proxy sendromunun teşhisi
Sendrom şüphelerini doğrulamanın en iyi yolu, anneyi, babayı veya bakıcıyı çocuktan ayırmak ve ardından çocuğun semptomlarında iyileşme olup olmadığına bakmaktır. Doktorlar ayrıca tıbbi kayıtları da değerlendirebilir. Hasta kişinin semptomlarında tedaviye rağmen öngörülen bir iyileşme yoksa durum değerlendirilir. Bu kişiler bakmakla yükümlü oldukları kişileri sıklıkla zehirledikleri için evde ishal, bulantı ve kusmaya neden olabilen ilaçlar veya bitkilerin olup olmadığı tespit edilir.
Hasta bir çocuğun annesi olarak ilgi duymaktan hoşlanıyorum
2014’te New York’ta bir hastaneye yatırılan bir çocuk (Garnett Spears ) ateş ve mide bulantısı yaşıyor, nöbet benzeri semptomlar gösteriyordu. Çocuk hastaneye kaldırıldıgı gece ve ertesi gece iyileşmeye başladı, ancak hastaneye ilk kabulünden iki gün sonra durumu kötüleşti. Test sonuçlarına göre küçük çocuğun beynindeki sodyum seviyesi yuz seksen ikiydi. Bunun nasıl veya neden bu kadar yüksek olduğunu doktorlar anlayamamıştı. 182’lik bir sodyum seviyesi ölüme yol açabileceği için hastane küçük çocuğu farklı bir hastaneye nakletti.
Gittiği hastane küçük çocuğun sodyum seviyesini düşürdü ancak yüksek sodyum seviyesi beyin hasarına neden olmuştu. Garnett’in beyni yüksek sodyumun etkilerinden şiştikten iki gün sonra, yaşam desteğinden alındı ve 23 Ocak’ta öldüğü açıklandı.
Hastanedeki hiç kimse, Garnett’in hastanedeyken sodyum seviyelerinin nasıl bu kadar yükseldiğini testler veya tıbbi deneyimlerle belirleyemedi. Buna rağmen şüphelendikleri biri vardı: çocuğun annesi Lacey Spears. Polisler başlattığı soruşturmada Lacey Spears’in evinde tuz ve sodyum seviyesini yükselten bir dizi ilaç buldu. Lacey Spears ‘ bunu uzun zamandır yaptığını ve hasta bir çocuğun annesi olarak ilgi duymaktan hoşlandığını’ söyledi.
