Beriberi hastalığı antik Çin’de 4500 yıldan uzun süredir bilinmektedir. 17. yüzyılda ise Hollandalı doktor Jacob de Bondt Doğu Asya ziyaretinde, batı dünyasının çoğunun bilmediği bir hastalıktan etkilenen insanları gözlemledi. Semptomlar çeşitliydi. Bazı hastalar hızlı bir şekilde kilo verirken, diğerlerinin bacakları şişiyordu. Birçoğu o kadar zayıf ki yürümek yerine sendeliyordu. Bu hastalığı uzun süredir yaşayanlar ise, ölüyordu.
Yerliler, bu hastalığa bir isim bulmuştu bile: Beriberi. Beriberi hastalığı, “koyun yürüyüşü” gibi bir anlama geliyor. Hastalar, kas ve sinirlerinin aşırı zayıflamasına bağlı sallantılı hareket ettiği için hastalığı bu şekilde isimlemişti. Öte yandan Beri, Sinhala’da “yapamam” anlamına da geliyor: Hastalığın geç evresindeki insanların, felç nedeniyle artık basit eylemlerinde bile başarılı olamadığının tipik bir ifadesi. De Bondt, Beriberi’yi tanımlayan ilk batılı doktordur. Önümüzdeki yüzyıllarda hastalığın nedeni hakkında çok şey söylendi. Çarpıcı olan, soyulan beyaz pirincin , 19. yüzyılın sonundaki sanayi devriminin ardından Asya’da birdenbire büyük miktarlarda bulunmasının ardından, beriberi vakalarının salgın benzeri birikimidir.
Beriberi hastalığı nedir
Beriberi hastalığı, klasik bir avitaminoz daha doğrusu bir B1 vitamini eksikliği olarak kabul ediliyor. Tiamin vücut için hayati önem taşıyan B1 vitaminidir . Yanlış veya kötü beslenme, sürekli alkolizm, kalıtsal gastronomik hastalıklar Beriberi hastalığını tetikliyor. Yeterli tiamin alınmadığında Beri beri ve Beriberi’nin farklı formlarından biri gelişiyor. Islak Beriberi‘de kardiyovasküler sistem ve iç organlar etkileniyor . Kuru Beriberi‘de ise hastalık sinir sistemi arızaları ile kendini gösterir. Uzun süredir devam eden alkolizmden kaynaklanan Wernicke-Korsakoff sendromu ise özel bir durumdur. Pek çok eksiklik hastalığında olduğu gibi, Beriberi semptomları tedavi ediliyor ve neredeyse her zaman yüksek doz tiamin verilerek tamamen iyileştiriyor. Kalıcı hasar Beriberi sadece çok fazla ilerlediyse gerçekleşiyor.
Nedenleri
Beriberi hastalığı B1 vitamini eksikliği gösterdiğinde veya tiamin vücut tarafından dönüştürülemediğinde ortaya çıkıyor. Bu vitamin, sinir hücreleri ve glikoz metabolizması için gereklidir. Eksikliği, sinir sistemi yetmezliği veya iç organların işlevsel bozukluklarını takip eder. Kabuklu ve cilalı pirincin piyasaya sürülmesi, Asya’nın bazı bölgelerinde Beriberi vakalarının artmasına neden olmuştu çünkü nüfusun ekonomik olarak zayıf kesimleri, pirinçten yapılan tek taraflı bir diyetle besleniyordu. Endüstriyel pirinç, B1 vitamin eksikliği, Beriberi’ye neden oluyor.
Belirtileri
Beriberi hastalığı B1 vitamin eksikliğinden kaynaklandığı için belirtiler kendini kas ve sinir sistemi bozukluğu şeklinde gösterir.
- Nefes darlığı
- Kalp çarpıntısı
- Ellerde ve bacaklarda karıncalanma
- Özellikle alt bacaklarda ödem
- Sürekli yorgunluk
- Bilinç ve hafıza kaybı, konuşma zorluğu
- Bulantı, kusma
Tedavi
Beriberi uzun vadeli etkiler olmaksızın yeterli dozda tiamin (B1 vitamini) ile tedavi ediliyor. Bu tedavi mutlaka doktorr gözetiminde yapılmalıdı. Doktorun teşhisi her durumda önemlidir, çünkü semptomların çoğu başka hastalıklar, özellikle de diğer eksiklik semptomları tarafından tetikliyor. Beriberi şüphesi varsa risk grupları mutlaka doktora başvurmalıdır. Risk grupları, tek taraflı diyet yapan veya yeme bozukluğu olan ve alkolik kişileri içeriyor.
