B1 Vitamini (tiamin)

Teknik anlamda tiamin adı verilen B1 vitamini suda eriyen bir vitamindir. Vücudumuz , yiyeceklerimizden gelen besinleri, özellikle karbonhidratları metabolize etmek ve enerjiye dönüştürmek için B1 vitaminine ihtiyaç duyar . B1 vitamini ayrıca çeşitli sinir fonksiyonlarını destekler.

Vitaminler, çözündükleri maddelere göre sınıflandırılıyor. Bazıları suda çözünür, bazıları ise yağda çözünür. Suda çözünen vitaminler kan dolaşımıyla taşınır. Vücudun kullanmadığı vitaminler ise idrarla atılıyor. Yani vücut bu vitamini saklayamaz, bu nedenle B1 vitamininin düzenli olarak yiyeceklerle almak zorundayız.

B1 Vitamini Eksikliği Nedenleri Nelerdir?

Alkol, B1 vitamin eksikliğine neden oluyor.

B1 vitamini (tiamin) aslında gıdalarda yeterli miktarlarda bulunur. Bu nedenle B1 vitamini eksikliği, çoğunlukla yetersiz beslenme veya yetersiz beslenme nedeniyle ihtiyacın karşılanamadığı durumlarda  görülmektedir. Beslenmeye bağlı olmaksızın bazı durumlarda B1 vitamin emilimi yapılamaz. Bunun olası nedenleri gastronomik hastalıklar (çölyak, kolit) veya karaciğer hastalıkları, yüksek alkol kullanımı ve yeme bozukluklarıdır. Hamilelikte B1 vitamini ihtiyacı artar. Bu bazen B1 vitamini eksikliğine de yol açar. Ayrıca, uygun miktarlarda tüketilirlerse bile B1 vitamini emilimini engelleyen maddeler içeren gıdalar da vardır. Örneğin, çok fazla kahve veya siyah çay içiyorsanız veya çiğ balık yiyorsanız, diyetinizdeki B1 vitaminini tam olarak kullanamayabilirsiniz. Bu gıdalardaki bazı bileşenler emilimi engeller veya hatta yok eder.

B1 Vitamini Eksikliğinin Belirtileri

B1 vitamini enerji üretiminde kullanılan bir vitamin olduğu için eksikliği enerji metabolizmasını ve sinir sistemini etkiler. Eksikliği kendisini şu şekilde gösterir.

  • Yorgunluk
  • Uyku bozuklukları
  • İştah kaybı, mide bulantısı
  • Kas zayıflığı, kas ağrısı, kramplar
  • Stres, anksiyete

Uzun süre tedavi edilmeyen B1 vitamin eksikliği Beriberi hastalığına yol açar.

Beri Beri Hastalığı

Beriberi, tiamin eksikliği hastalığının özel bir şeklidir. Günümüzde beriberi, esas olarak B1 vitamin eksikliği risk faktorlerinde görülmektedir. Karakteristik semptomlar, kalp kası güçsüzlüğü ve depresyonun yanı sıra özellikle bacaklarda iskelet kaslarının kaybı ve dokuda su tutulmasıdır (ödem). Doktorlar farklı beriberi türleri arasında ayrım yaparlar: 

Kuru (felçli veya sinirsel) beriberi: B1 vitamini eksikliğinin nörolojik olarak belirgin şekli; esas olarak kas güçsüzlüğü, refleks ve duyusal bozukluklarla tanınır; ağır vakalarda nöbetler meydana gelir. 

Islak (kalp) beriberi: Kalbin büyümesi, hızlı kalp atışı, kalp yetmezliği, solunum problemleri ve ödem oluşumu ile birlikte B1 vitamini eksikliğinin ödemli formu.

Serebral beriberi: Wernicke Ensefalopatisine ve Korsakoff psikozuna (özellikle alkol kötüye kullanımı ve aynı zamanda yetersiz beslenme, mide kanseri ve AIDS) yol açar ; burada vitamin eksikliği öncelikle sinir sistemini etkiler.

B1 Vitamini İçeren Yiyecekler

Sağlık otoriteleri günlük B1 vitamini ihtiyacının kadınlarda 1 mg, erkeklerde ise 1,3 mg olduğunu söylüyor. B1 vitamini bakımından zengin yiyecekler:

  • Hayvansal gıdalar (et, yumurta)
  • Ceviz, pirinç, çavdar unu
  • Muz, portakal, elma, çilek, üzüm
  • Brokoli, patates, ıspanak, yeşil bezelye, yeşil lahana

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir